5 dấu hiệu cho thấy ổ cứng máy tính của bạn sắp hỏng

Ổ cứng có thể là nơi bạn lưu những tựa game của mình, hoặc nó có thể là một phần cần thiết giúp bạn lưu trữ dữ liệu học tập khi đến trường hoặc nó có thể là nơi chứa tất cả dữ liệu cho công việc của bạn. Bất kể nó được sử dụng như thế nào và để làm gì, bạn sẽ luôn kỳ vọng bộ máy tính của mình sẽ luôn hoạt động mà không gặp bất kỳ sự cố hay trục trặc nào, nhưng mọi thứ không đơn giản như vậy...

Giống như tất cả các thiết bị điện tử khác, PC không tồn tại mãi mãi và các bộ phận linh kiện bên trong chúng sớm muồn gì chúng cũng sẽ hỏng vào một ngày nào đó.  Mặc dù việc thay thế một thành phần linh kiện nào đó trong hệ thống bị hỏng rất dễ dàng nhưng điều tương tự không xảy ra đối với dữ liệu bạn đã lưu trong đó, bạn có thể sẽ mất một phần hoặc tất cả dữ liệu nếu phần linh kiện đó bị hỏng. Hiện nay các cấu hình PC được xây dựng với bộ nhớ lưu trữ thể rắn SSD thay cho bộ nhớ HDD truyền thống và SSD thường bền hơn so với HDD. Ổ cứng SSD không có các bộ phận chuyển động và chúng có khả năng chịu va đập trong những lần rơi ngẫu nhiên cũng như các cú sốc và rung khác trong máy tính xách tay tốt hơn so với những gì mà ổ cứng HDD làm được. Tuy nhiên, SSD vẫn có thể bị lỗi và hư hỏng theo thời gian giống như các dạng bộ nhớ flash khác.

Dưới đây là năm dấu hiệu mà bạn nên để ý, cảnh báo rằng ổ cứng lưu trữ của bạn sắp hỏng và cần phải sớm được thay thế.

1 - Có điều gì đó không ổn

Ổ đĩa lưu trữ hiện nay được sản xuất với dung sai rất cao, đặc biệt là ổ đĩa cứng (HDD). Mặc dù có các đĩa cứng quay với tốc độ hàng nghìn vòng / phút và các cánh tay xoay qua lại trong mili giây, các ổ cứng HDD ngày nay vẫn được thiết kế để không gây ra quá nhiều tiếng ồn khi hoạt động.

Bạn có thể nghe thấy một vài âm thanh nhỏ như tiếng vo ve và tiếng lách cách yếu ớt khi ổ đĩa đang hoạt động, nhưng chỉ có vậy - vì vậy nếu bạn nghe thấy bất cứ âm thanh nào to hơn thế, thì đó đều là dấu hiệu cho thấy mọi thứ không ổn (hoặc đó chỉ là một thiết kế cũ). Và nếu bạn nghe thấy bất kỳ một âm thanh lớn nào của kim loại, thì ổ đĩa có thể đã bị hỏng bên trong.

ruột của ổ cứng HDD

Đừng bỏ qua những dấu hiệu như vậy: ổ cứng có vẻ vẫn đang hoạt động hoàn toàn tốt nhưng đó chỉ là vấn đề thời gian trước khi nó bị hỏng hoàn toàn. Bạn không thể làm gì khác ngoài việc sao lưu tất cả dữ liệu quan trọng trên đó càng sớm càng tốt và sau đó thay thế ổ cứng mới.

Các ổ lưu trữ quang , chẳng hạn như ổ đĩa DVD-ROM hoặc Blu-ray, thường gây ra tiếng ồn lớn hơn rất nhiều so với ổ cứng HDD, khi chúng hoạt động - bạn chắc chắn sẽ nghe thấy âm thanh khi nó quay đĩa, nhưng đây chỉ là tiếng rên rỉ của động cơ điện và luồng không khí khi đĩa chuyển động.

Nhưng vì chúng được chế tạo với dung sai lỏng hơn so với ổ đĩa cứng, chúng sẽ bị mòn nhanh hơn điều đó làm cho nó đã không còn được sử dụng nhiều ở hiện tại. Các dấu hiệu bình thường để nhận biết là hãy lắng nghe những âm thanh khác lạ như tiếng lách cách lớn, âm thanh ù ù hoặc đĩa lưu trữ liên tục quay lên và xuống.

May mắn thay, vì dữ liệu được lưu trữ trên phương tiện lưu trữ di động nên việc ổ cứng gây ra các âm thanh khác lạ khi có dấu hiệu bị hỏng sẽ không gây ra bất kỳ tổn thất nào về dữ liệu. Điều đó có nghĩa là, nếu tiếp tục sử dụng ổ cứng ở trạng thái này, nó có thể bị lỗi và hoàn toàn hư hỏng nhưng bạn vẫn có thể lấy lại dữ liệu của mình. Cũng như với ổ cứng HDD, nếu ổ lưu trữ quang của bạn bắt đầu phát ra âm thanh lớn hoặc kỳ lạ, đừng bỏ qua - hãy thay thế nó ngay khi có thể.

Tất nhiên, không phải tất cả các hệ thống lưu trữ đều chứa các bộ phận cơ khí, chuyển động. Các thiết bị sử dụng bộ nhớ flash, chẳng hạn như thẻ SD, thẻ nhớ USB và ổ cứng thể rắn SSD, chỉ là một tập hợp các chip nhớ trên bảng mạch. Và với những sản phẩm này thì bạn sẽ không bao giờ có thể nghe được bất kỳ âm thanh nào khi chúng hoạt động.

Vì vậy, nếu ổ SSD cũ của bạn phát ra bất kỳ loại tiếng ồn nào, nhiều khả năng đó là một bộ phận khác trong máy tính đang làm điều đó và bạn đang có một vấn đề nhỏ ở đó.

Đối với tất cả ổ lưu trữ mà bạn có trong hệ thống của mình, bạn không bao giờ được bỏ qua bất kỳ âm thanh bất thường nào phát ra từ nó - đó có thể là tiếng ồn của điện hay âm thanh phát ra từ tiếng quạt gió, nhưng nếu không, thì đừng chậm trễ trong việc giải quyết vấn đề. Sao lưu dữ liệu trên đó và thay thế nó ngay khi bạn có thể.

2 - Dữ liệu của tôi đã biến đi đâu?

Và nói về việc giữ an toàn cho dữ liệu, một dấu hiệu thường thấy khác cho thấy ổ lưu trữ của bạn đang bị lỗi là khi một tệp hoặc một số tệp bị mất tích không rõ lý do. Thông tin không được lưu trữ dưới dạng một dòng bit liên tục: thay vào đó, nó được bố trí trong một tập hợp các khối dữ liệu nhỏ.

Các khối này có thể nằm cạnh nhau về mặt vật lý trong môi trường của ổ đĩa hoặc chúng có thể nằm rải rác. Tất cả những gì đã xảy ra là một trong những khối này bị hư hỏng, và một vài bit dữ liệu bị mất đi. Và khi bạn tìm kiếm tệp, hệ điều hành của máy tính sẽ cố gắng tìm tất cả các khối tạo nên tệp.

Nếu không có bộ dữ liệu đầy đủ, tệp sẽ không hoàn chỉnh và hệ điều hành có thể thông báo là tệp đã bị hỏng hoặc nói rằng không thể tìm thấy tệp. NAND flash bị hao mòn về mặt vật lý mỗi khi một khối dữ liệu được ghi vào hoặc xóa khỏi ổ đĩa và sau nhiều chu kỳ ghi / xóa, khối sẽ ngừng hoạt động.

Các nhà sản xuất SSD thường sử dụng một vài thủ thuật như overprovisioning và wear levelling để giảm thiểu vấn đề này, nhưng chúng khác nhau về tính hiệu quả. Thẻ nhớ USB thường có tuổi thọ ngắn hơn nhiều so với SSD, vì vậy chúng có thể sẽ bị hỏng mà không có nhiều cảnh báo.

Vì vậy, nếu một ổ đĩa bắt đầu bị mất tệp lẻ ở đây và ở đó trên hệ thống, bạn nên xem xét thay thế nó sớm - Mặc dù đây không phải là một vấn đề quá nhiệm trọng khi bạn hoàn toàn có thể tiếp tục sử dụng ổ cứng này. Nhưng nếu bạn có những dữ liệu quan trọng cần được lữu trữ thì việc bảo đảm toàn vẹn dữ liệu là ưu tiên hàng đầu thì bạn vẫn nên sớm thay một ổ cứng mới. 

3 - Mọi thứ đều cần thời gian

Mặc dù không rõ ràng ngay lập tức như cách một ổ cứng lăn đùng ra chết trong hệ thống máy tính của bạn, nhưng sự thay đổi đột ngột về hiệu suất tổng thể có thể là dấu hiệu cho thấy ổ cứng của bạn đã bị lỗi. Những phần cứng khác của cấu hình PC như CPU, RAM hoặc GPU sẽ không bị chậm đi theo thời gian. Nếu có chỉ là sự trục trặc về quạt và điều tiết của CPU. Tuy nhiên, về mặt phần mềm, đó là nơi mọi thứ có thể trở nên khó khăn do tích tụ dữ liệu, nhiều chương trình tải hơn trên nền và hệ điều hành bị sa lầy sau nhiều năm cập nhật.

Nhưng nếu một ngày nào đó máy tính của ban đang hoạt động bình thường, và sau đó đột nhiên phải mất một thời gian dài để khởi động hoặc mở tệp dữ liệu thì rõ ràng có điều gì đó không ổn. Cuối cùng thì ổ cứng cũng bị lỗi và ổ SSD cũng có thể bị lỗi và những dấu hiệu đó thể hiện theo những cách khác nhau. Các lỗi liên quan đến các khối xấu sẽ hiển thị trong cả hai loại bộ nhớ lưu trữ và dấu hiệu thường thấy là khi bạn phải mất một khoảng thời gian dài bất thường để đọc hoặc ghi một tệp dữ liệu và quá trình kết thúc đôi khi sẽ không thành công, và một dòng thông báo lỗi được hệ thống gửi cho bạn.

Tất nhiên, như những gì tôi vừa nói, nó có thể là một vấn đề về phần mềm, một bản cập nhật cho hệ điều hành đã làm sai lệch cấu hình ở đâu đó hoặc thậm chí là phần mềm độc hại khiến CPU hoạt động quá mức. Nhưng nếu gần đây bạn chưa cập nhật bất cứ thứ gì và máy tính được bảo vệ tốt, thì những thay đổi không mong muốn đối với hiệu suất có thể do ổ lưu trữ chính bị lỗi.

Việc xác định xem có phải trường hợp này hay không là điều không dễ dàng và tôi khuyên bạn không nên thay thế ổ cứng HDD / SSD chỉ vì mọi thứ đã trở nên chậm chạp. Mặt khác, nếu ổ đĩa có thể tháo rời, chẳng hạn như thẻ nhớ USB, tốc độ giảm nhanh là một dấu hiệu cho thấy nó không tốt cho lắm.

4 - Chuyển hướng khởi động

Nhiều người trong chúng ta đã từng gặp phải trường hợp này, vì đây là tình huống phổ biến vẫn thường xảy ra với người dùng PC. Một ngày nọ, mọi thứ đều như bình thường, nhưng vào lần tiếp theo bạn mở máy, một dòng thông báo BIOS đáng sợ xuất hiện trên màn hình của bạn: " insert boot disk and press any key ".

Thay vì nhìn thấy logo của hệ điều hành xuất hiện, bạn sẽ có ở đây một cửa sổ với dòng thông báo gây khó chịu. Có thể là do một vài nguyên nhân khác. Ví dụ, nó có thể được gây ra khi BIOS vừa được update. Nhưng nếu không có thay đổi hoặc cập nhật nào được thực hiện, thì đó có thể là dấu hiệu cho thấy ổ đĩa khởi động đã quyết định chuyển sang Valhalla.

Trước khi khởi động không thành công hoàn toàn, bạn cũng có thể thấy PC của mình gặp sự cố ngẫu nhiên khi khởi động. Đó là dấu hiệu cho thấy ổ đĩa của bạn có thể đang gặp sự cố.

Nếu trong trường hợp một phần dữ liệu trên ổ cứng bị hỏng, lúc này tôi khuyến nghị bạn nên tháo ổ cứng HDD / SSD và đặt nó vào một máy tính khác làm ổ đĩa phụ. Nếu nó vẫn ổn khi đọc và ghi dữ liệu thì bạn có thể sử dụng lại. Nhưng vẫn có khả năng dữ liệu khởi động trên ổ cứng đã bị ảnh hưởng bởi phần mềm độc hại nên trong trường hợp này khi đặt vào một máy khác cũng có thể làm cho máy đó gặp sự cố.

Có thể nói rằng việc quét ổ cứng HDD hoặc SSD để tìm lỗi trên máy tính khác chỉ nên được thực hiện nếu bạn chắc chắn rằng nó không thể lây nhiễm cho máy đó. Do đó, nên kiểm tra phần mềm độc hại trên máy tính thứ hai trước.

Việc mất ổ đĩa khởi động không thể giải thích được có thể vô cùng khó giải quyết và bởi vì nó không phải là một vấn đề hiếm gặp (mặc dù sẽ ít gặp hơn với ổ SSD), cách tốt nhất để giải quyết nó là thực hiện các hành động phòng ngừa: cụ thể là chỉ cần có hệ điều hành trên một ổ đĩa và lưu trữ tất cả các tệp quan trọng trên một ổ đĩa riêng biệt (hoặc luôn giữ một bản sao lưu riêng các tệp quan trọng).

5 - Màn hình xanh huyền thoại

Dấu hiệu cuối cùng mà tôi muốn nói đến ở đây, đối với ổ lưu trữ Dodo-esque, có lẽ là dấu hiệu khó xác định nhất. Nói cách khác, nếu bạn đang gặp các triệu chứng cụ thể này, thì đó có thể là ổ đĩa bị lỗi, nhưng có vô số nguyên nhân khác cần được loại bỏ trước tiên.

Tôi đang đề cập đến những tình huống mà máy tính của bạn chỉ hoạt động đơn giản - trong trường hợp của Windows, đó là màn hình xanh chết chóc khét tiếng (BSOD). Màn hình này được hệ điều hành hiển thị khi nó đạt đến điểm mà nó chỉ đơn giản là không thể tiếp tục hoạt động bình thường.

Phiên bản Windows mới nhất, Microsoft cố gắng mang đến một biện pháp nhỏ bằng cách hiển thị mã QR mà bạn có thể quét bằng điện thoại thông minh. Sau đó, nó sẽ dẫn đến một trang web cung cấp hướng dẫn về nguồn gốc của vấn đề và cách nó có thể được khắc phục.

Hầu hết các lời khuyên liên quan đến việc thực hiện các thay đổi phần mềm, chẳng hạn như gỡ cài đặt các chương trình hoặc trình điều khiển mới, vì đây là những thủ phạm chính khi nói đến việc nhận được BSOD. Nhưng nếu đó là nguyên nhân thực sự của ổ lưu trữ trục trặc, thì không có phần mềm tai quái nào giúp ích được.

Cũng giống như việc ổ đĩa khởi động biến mất, các lỗi hệ thống không giải thích được khá khó phân tích - nó có thể là do ổ đĩa lưu trữ bị lỗi, nhưng bạn chỉ có thể chắc chắn nếu bạn đã kiểm tra mọi nguyên nhân có thể khác.

Kết Luận

Máy tính hiện đại thực sự là tuyệt tác của kỹ thuật - chúng phức tạp một cách đáng kinh ngạc và thường hoạt động mà không gặp vấn đề gì trong thời gian dài. Tuy nhiên, sẽ luôn không có một kết thúc thuận buồm xuôi gió như vậy, bởi vì tất cả các thiết bị lưu trữ đều có tuổi thọ hữu hạn.

Cho dù đó là một thiết bị cơ học hay trạng thái rắn, các thành phần bên trong chúng sẽ hao mòn và cuối cùng là hỏng hóc. Sử dụng cùng một ổ cứng HDD hoặc SSD đủ lâu và đến một lúc nào đó nó sẽ ngừng hoạt động. Hy vọng rằng bạn sẽ gặp một trong những dấu hiệu mà tôi đã đề cập ở trên, để cảnh báo bạn rằng bạn cần sớm thay thế.